Als je zou mogen meeluisteren in bestuurskamers hoor je het de hele tijd: ‘de tijden veranderen zo snel’, ‘technologie zal alles veranderen’, ‘adapt or die’. Klopt allemaal, maar het is niet nieuw. Verandering is van alle tijd.
Zes jaar na het opstijgen van het eerste vliegtuig was er al een eerste vliegmaatschappij, 10 jaar na de eerste TV uitzending keken al 44 miljoen Amerikanen naar een aflevering van een populaire TV serie.
En dat bedrijven het lastig vinden om zich aan te passen aan nieuwe tijden, is ook niet nieuw. Schumpeter had het in 1942 al over ‘creatieve destructie’, en Clayton Christensen schreef in de jaren 90 van de vorige eeuw zijn boek ‘The Innovators Dilemma– when new technologies causes great firms to fail’ .
Doet dat iets af aan het thema ‘Managen in onzekere tijden?’ Neen, want blijkbaar is het zeer lastig om je aan te passen aan de wereld om je heen. Niet voor niets is ‘het Kodak moment’ opnieuw geframed: in plaats van het perfecte vakantieplaatje staat het nu voor de boot missen.
Wil je succesvol zijn als manager in onzekere tijden, zal je tegennatuurlijk moeten handelen en denken. In mijn werk als presentator en ondernemer heb ik de volgende stelregels opgepikt.
Niemand kan de toekomst voorspellen, ook jij niet. Sommige bestuurders zetten een visie neer, en houden daar koste wat het kost aan vast. Een recept voor miskleunen. Laat anderen je challengen: en stel jezelf weleens de vraag: “Mijn overtuigingen zijn interessant, maar is het niet precies andersom?”.
Innoveer als de natuur: Denk aan een paardenbloem. Zaai veel. Kijk wat er bloeit en wat niet. Leer daarvan en zaai opnieuw. Zoals Patrick van der Pijl in zijn boek ‘Ontwerp betere Business’ omschrijft: bedenk verschillende businessmodellen van je bedrijf en valideer dat bij klanten. Ontwerp opnieuw en probeer uit!
Verandering is de enige constante. De wereld verandert. Altijd. Wen er maar aan. Zorg ervoor dat je investeringen en kosten niet in een molensteen veranderen. Durf dingen anders te doen. Heb je altijd vaste mensen nodig? Heb je wel een groot pand nodig? Moeten producten af zijn voordat je ze verkoopt?
Ondanks een wereld die snel digitaliseert, blijven je mensen de belangrijkste asset binnen je bedrijf. Te vaak zien managers ze nog als productiemiddelen, in plaats van waarde creators. Misschien is dat wel de grootste omslag die managers moeten maken: durf je het strikt aansturen los te laten? Durf je mensen hun eigen verantwoordelijkheid te laten nemen? Durf je een cultuur te creëren waarbij je mensen kritisch zijn op zichzelf en elkaar? ‘Culture eats strategy for breakfast’ zei Peter Drucker ooit. En dat blijft zo. Dat dan weer wel.
